در این فصل، اصطلاحات مهم را به زبانی ساده توضیح می‌دهیم تا درک مقررات آسان‌تر شود:

• فاضلاب: آبی که به دلیل مصرف یا ورود مواد خارجی، کیفیتش تغییر کرده و دیگر برای استفاده قبلی مناسب نیست.
• تصفیه آب: تبدیل آب خام به آبی تمیز و مناسب برای آشامیدن یا مصارف صنعتی.
• تصفیه فاضلاب: حذف یا کاهش آلودگی و عوامل بیماری‌زا، تا آب دوباره برای مصارف خاص قابل استفاده شود.
• ضدعفونی: بخشی از تصفیه که با مواد شیمیایی، عوامل بیماری‌زا را حذف یا به سطح ایمن کاهش می‌دهد.
• دستگاه واترجت: ابزاری که با فشار بالای آب، سطوح را از جرم و رسوب پاک می‌کند. با افزایش فشار، قدرت پاک‌کنندگی بیشتر می‌شود.
• دستگاه فیلترپرس: ماشینی برای جداسازی ذرات جامد از مایعات تحت فشار، با استفاده از فیلترهای بین دو صفحه.
• برگه MSDS: سندی که جزئیات مواد شیمیایی را پوشش می‌دهد، از جمله خطرات، استفاده ایمن و اقدامات اضطراری.
• دستگاه خنثی‌ساز (اسکرابر): سیستمی برای خنثی کردن گاز کلر از طریق واکنش با سود در محیط بسته.
• کیت ایمنی: مجموعه تجهیزات برای کار ایمن با گاز کلر، شامل لباس ضد نفوذ، ماسک، دستکش و علائم هشدار.

این زیرفصل به اصول کلی شناسایی خطرات و ایمنی تجهیزات الکتریکی می‌پردازد:

• شناسایی خطرات: کارفرما باید محیط را بررسی و اقدامات کنترلی برای حذف مخاطرات انجام دهد. (ماده ۱)
• کلیدهای اضطراری: کلیدهای قطع اضطراری در مکان‌های قابل دسترس با علائم هشدار نصب شوند. (ماده ۲)
• کلیدهای قفل‌دار: کلیدهای اصلی راه‌اندازی و توقف قفل‌دار باشند. (ماده ۳)
• اتصال به زمین: همه تجهیزات الکتریکی به سیستم اتصال به زمین متصل باشند. (ماده ۴)
• حفاظ لوله‌های تحت فشار: لوله‌ها و شلنگ‌های تحت فشار حفاظ مناسب داشته باشند. (ماده ۵)
• عایق‌بندی داغ: قسمت‌های داغ دستگاه‌ها عایق یا حفاظ داشته باشند. (ماده ۶)
• پوشش ضد باران: تابلوهای برق در فضای باز پوشش مناسب داشته باشند. (ماده ۷)

تمرکز بر جلوگیری از ورود غیرمجاز، آموزش کارگران و ایمنی تردد:

• حصار و علائم: اطراف تصفیه‌خانه حصار و تابلوهای هشدار نصب شود. (ماده ۸)
• آموزش ایمنی: کارگران آموزش مقررات ایمنی و کمک‌های اولیه ببینند. (ماده ۹)
• تردد ایمن: پلکان و نردبان‌ها تمیز و غیرلغزنده باشند. (ماده ۱۰)
• نردبان‌های حفاظ‌دار: نردبان‌های بالای ۲.۲ متر حفاظ کمری داشته باشند. (ماده ۱۱)
• حمل ابزار ممنوع: حمل ابزار با دست هنگام استفاده از نردبان ممنوع است. (ماده ۱۲)
• نردبان ضدخوردگی: نردبان‌ها در برابر خوردگی مقاوم باشند. (ماده ۱۳)
• ممنوعیت تردد متفرقه: حضور افراد غیرمرتبط ممنوع است. (ماده ۲۳)

مقررات مربوط به مواد شیمیایی، نشت و تعمیر تجهیزات:

• چشم‌شوی اضطراری: در مکان‌های مواد شیمیایی، چشم‌شوی و دوش اضطراری الزامی است. (ماده ۱۴)
• پاکسازی نشت: در صورت نشت مواد شیمیایی، سریع پاکسازی شود. (ماده ۱۵)
• انبار مواد ناسازگار: اقلام ناسازگار کنار هم چیده نشوند. (ماده ۱۶)
• تعمیر ایمن: تعمیر فقط هنگام توقف کامل دستگاه‌ها انجام شود. (ماده ۱۷)
• جلوگیری از ورود: هنگام تعمیر، از ورود غیرمرتبط جلوگیری شود. (ماده ۱۸)
• افراد ماهر: عملیات توسط افراد ماهر و طبق دستورالعمل سازنده انجام شود. (ماده ۱۹)
• پرونده دستگاه: هر دستگاه پرونده جداگانه با ثبت بازرسی‌ها داشته باشد. (ماده ۲۰)

تأمین و استفاده از وسایل حفاظتی و مراقبت‌های پزشکی:

• وسایل حفاظت فردی: کارفرما وسایل حفاظت مناسب تأمین کند. (ماده ۲۵)
• استفاده اجباری: کارگران باید از وسایل حفاظت استفاده کنند. (ماده ۲۶)
• جعبه کمک‌های اولیه: جعبه کمک‌های اولیه در مکان‌های لازم تعبیه شود. (ماده ۲۷)
• آزمایش پزشکی: کارگران定期 تحت آزمایش‌های پزشکی قرار گیرند. (ماده ۲۸)
• نور مناسب: همه بخش‌ها نور کافی داشته باشند. (ماده ۲۹)
• روشنایی ایمن: در فضاهای بسته، روشنایی بیش از ۲۴ ولت ممنوع است. (ماده ۳۰)
• چراغ قوه ایمن: استفاده از چراغ قوه فلزی ممنوع است. (ماده ۳۱)

آتش‌نشانی، تمیزی و مقررات عمومی محیط:

• وسایل اطفای حریق: وسایل اعلام و اطفای حریق مناسب نصب شود. (ماده ۳۲)
• قابل شستشو: همه قسمت‌ها قابل شستشو باشند. (ماده ۳۳)
• سرعت رانندگی: سرعت بیش از ۳۰ کیلومتر در محوطه ممنوع است. (ماده ۳۴)
• ممنوعیت شنا: شنا در مخازن و حوضچه‌ها ممنوع است. (ماده ۳۵)
• کاشت درخت: کاشت درخت نزدیک مخازن ممنوع است. (ماده ۳۶)
• ارتباطات اضطراری: وسایل ارتباطی اضطراری آماده باشد. (ماده ۳۷)
• مسئولیت کارفرما: کارفرما مسئول رعایت و جبران خسارات است. (ماده ۳۹)

ایمنی در استفاده از گاز کلر و تجهیزات ضدعفونی:

• دستگاه خنثی‌سازی: در تصفیه‌خانه‌های گاز کلر، دستگاه خنثی‌سازی الزامی است. (ماده ۴۰)
• حمل ایمن سیلندر: حمل با وسایل مکانیکی ایمن؛ انداختن ممنوع است. (ماده ۴۱)
• ممنوعیت در آب: قرار دادن سیلندر در حوض آب ممنوع است. (ماده ۴۲)
• بازرسی سیلندر: سیلندرها定期 از نظر آسیب بررسی شوند. (ماده ۴۳)
• دوری از اشتعال: سیلندرهای کلر دور از مواد قابل اشتعال باشند. (ماده ۴۴)
• کلاهک محافظ: سیلندرها کلاهک محافظ داشته باشند. (ماده ۴۵)
• لوح مشخصات: سیلندرها لوح مشخصات و بازرسی دوره‌ای داشته باشند. (ماده ۴۶)
• محیط نگهداری: دور از آتش، رطوبت و نور خورشید نگهداری شود. (ماده ۴۷)

تهویه، جداسازی و اقدامات ایمنی اضطراری:

• جهت باد: محل نگهداری سیلندرها در جهت باد غالب نباشد. (ماده ۴۸)
• حوضچه آهک: برای خنثی‌سازی نشت، حوضچه آب آهک الزامی است. (ماده ۴۹)
• بازدید گروهی: بازدید سیلندرها توسط بیش از یک نفر انجام شود. (ماده ۵۰)
• جداسازی محوطه: محوطه تزریق و نگهداری جدا باشند. (ماده ۵۱)
• فاصله ایمن: از ساختمان‌های دیگر فاصله ایمن داشته باشد. (ماده ۵۲)
• کیت ایمنی: کیت ایمنی برای گاز کلر الزامی است. (ماده ۵۳)
• دستگاه ازن: در فضای ایمن و با تهویه مناسب باشد. (ماده ۵۴)
• علائم اشعه: در مکان‌های اشعه، علائم هشدار نصب شود. (ماده ۵۶)

تجهیزات الکتریکی ضدجرقه و سیستم‌های تهویه:

• تجهیزات ضدجرقه: در مکان‌های گاز انفجاری، تجهیزات ضدجرقه استفاده شود. (ماده ۵۷)
• اعلام نشت: وسایل اعلام نشت با آلارم صوتی الزامی است. (ماده ۵۸)
• کلیدهای قطع: کلیدهای قطع برق و گاز داخل و بیرون نصب شود. (ماده ۵۹)
• درب اضطراری: درب محوطه تزریق به بیرون باز شود. (ماده ۶۰)
• فاصله ۲۵ متری: محوطه بارگیری ۲۵ متر از افراد متفرقه فاصله داشته باشد. (ماده ۶۱)
• خروج ایمن: برای خارج کردن سیستم، اقدامات ضد نشت انجام شود. (ماده ۶۲)
• هواکش: هواکش مکنده و دمنده مقاوم به خوردگی الزامی است. (ماده ۶۳)

نگهداری ایمن مواد شیمیایی و خطرناک:

• مشخصات ظروف: مشخصات مواد روی ظروف نوشته شود. (ماده ۶۴)
• جداسازی مواد: مواد شیمیایی از محل استفاده جدا نگهداری شود. (ماده ۶۵)
• محفظه قفل‌دار: مواد خطرناک در محفظه قفل‌دار نگهداری شود. (ماده ۶۶)
• چیدمان ایمن: مواد مایع خطرناک طوری چیده شوند که سقوط نکنند. (ماده ۶۷)
• ظروف شکسته: استفاده از ظروف شیشه‌ای شکسته ممنوع است. (ماده ۶۸)
• مکش ایمن: مکش مایعات با دهان ممنوع؛ از وسایل مناسب استفاده شود. (ماده ۶۹)

تهویه، تمیزی و ایمنی شخصی در آزمایشگاه:

• تهویه هود: اختلاط مواد مضر زیر هود با تهویه انجام شود. (ماده ۷۰)
• پایان شیفت: در پایان شیفت، آزمایشگاه تمیز و پسماندها دفع شود. (ماده ۷۱)
• سطوح مقاوم: سطوح کار مقاوم و قابل شستشو باشند. (ماده ۷۲)
• ممنوعیت خوردن: خوردن و آشامیدن هنگام کار با مواد شیمیایی ممنوع است. (ماده ۷۳)
• ممنوعیت دخانیات: استعمال دخانیات در آزمایشگاه ممنوع است. (ماده ۷۴)
• نمونه‌برداری ایمن: با شیرهای مخصوص یا روش ایمن انجام شود. (ماده ۷۵)

مدیریت جریان، تعمیرات و عملیات ایمن:

• پیش‌بینی توقف: برای توقف موقت جریان و تعمیرات، پیش‌بینی لازم است. (ماده ۷۸)
• قطع جریان: هنگام کار در کانال‌های سربسته، جریان قطع شود. (ماده ۷۹)
• واترجت: هنگام استفاده از واترجت، افراد در منطقه نباشند. (ماده ۸۰)
• استحکام تاسیسات: مخازن و تاسیسات استحکام لازم داشته باشند. (ماده ۸۱)
• سوزاندن رسوبات: سوزاندن رسوبات با وسایل ایمن انجام شود. (ماده ۸۲)
• پودر کربن: محل نگهداری پودر کربن ایمن در برابر انفجار باشد. (ماده ۸۳)
• راه خروج اضطراری: تصفیه‌خانه‌های سرپوشیده راه خروج و تهویه داشته باشند. (ماده ۸۴)

ایمنی در فضاهای بسته و ورود به آنها:

• ورود صلاحیت‌دار: ورود به فضای بسته فقط توسط افراد صلاحیت‌دار با حسگر گاز. (ماده ۹۰)
• اندازه‌گیری گاز: قبل از ورود، گازهای سمی اندازه‌گیری شود. (ماده ۹۱)
• تهویه قبل ورود: ورود بدون تهویه مؤثر ممنوع است. (ماده ۹۲)
• مجاری خروج: مخازن بسته مجاری خروج گاز و تهویه داشته باشند. (ماده ۹۳)
• جوشکاری ایمن: هنگام جوشکاری، مجاری فاضلاب پوشانده شود. (ماده ۹۴)
• غواصی ماهر: تعمیرات زیر آب توسط غواصان ماهر انجام شود. (ماده ۹۵)
• هوادهی: مکان‌های کمبود اکسیژن هوادهی داشته باشند. (ماده ۹۶)

تصویر: بخشی از مایندمپ سوالات استخدامی HSE (جهت دریافت کلیک کنید)

حفاظت فیزیکی، درب‌ها و تجهیزات نجات:

• درب ایمن: درب مخازن شیمیایی قفل‌دار یا ایمن در برابر سقوط باشد. (ماده ۹۸)
• دریچه قفل‌دار: دریچه‌های ورودی قفل‌دار و همیشه بسته باشند. (ماده ۹۹)
• مهار دریچه: دریچه‌ها مهار شوند تا نیفتند. (ماده ۱۰۰)
• حفاظ اطراف: اطراف کانال‌ها و مخازن حفاظ مناسب نصب شود. (ماده ۱۰۱)
• حفاظ فیلترپرس: اطراف فیلترپرس حفاظ داشته باشد. (ماده ۱۰۲)
• نردبان دائمی: در دیواره حوضچه‌ها نردبان دائمی الزامی است. (ماده ۱۰۳)
• شیر اطمینان: شیرهای مخازن تحت فشار ایمن در برابر برخورد باشند. (ماده ۱۰۴)

نظارت، نجات و مدیریت مواد شیمیایی:

• نظارت بیرونی: هنگام کار در مخازن، یک نفر بیرون نظارت کند. (ماده ۱۰۵)
• جلیقه نجات: برای کار نزدیک آب، جلیقه نجات الزامی است. (ماده ۱۰۶)
• وسیله نجات: وسیله نجات کنار کانال‌ها موجود باشد. (ماده ۱۰۷)
• تنفس مصنوعی: دستگاه تنفس مصنوعی قابل حمل در دسترس باشد. (ماده ۱۰۸)
• تشخیص اکسیژن: دستگاه تشخیص کمبود اکسیژن با آلارم نصب شود. (ماده ۱۰۹)
• دفع مواد زائد: مواد زائد طبق MSDS در ظروف ایمن دفع شود. (ماده ۱۱۰)
• MSDS مواد: مواد شیمیایی MSDS داشته و اقدامات مقابله انجام شود. (ماده ۱۱۱)
• جایگاه ایمن: جایگاه کار ایمن در همه قسمت‌ها تعبیه شود. (ماده ۱۱۲)