ساختمان کارگاه و کارخانه باید متناسب با آب‌وهوای محل باشد. (ماده ۲)

برای هر کارگر حداقل ۱۲ متر مکعب فضا لازم است و فضای اشغال‌شده یا بالای ۳ متر حساب نمی‌شود. (ماده ۳)

سقف، بدنه و کف کارگاه باید عایق رطوبت و تا حد امکان عایق گرما و سرما باشد. (ماده ۴)

کف کارگاه باید صاف، قابل شستشو و بدون لغزش باشد و در صورت نیاز، شیب و مجرای خروج آب داشته باشد. (ماده ۵)

در محل استفاده از مواد شیمیایی و سمی، دیوار کارگاه تا ارتفاع ۱۶۰ سانتی‌متر باید قابل شستشو باشد. (ماده ۶)

دهانه‌ها و سوراخ‌های کارگاه باید با پوشش فلزی محکم یا نرده حداقل ۶۰ سانتی‌متری ایمن شوند. (ماده ۷)

عرض پله‌کان حداقل ۱۲۰ سانتی‌متر باشد، پاگرد متناسب و برای پله‌های بالای چهار عدد، نرده نصب شود و مسیر پله‌ها آزاد باشد. (ماده ۸)

کارگاه باید به تناسب وسعت، در و پنجره کافی برای نور و هوا داشته باشد. (ماده ۹)

کارگاه‌های در معرض حریق باید حتی‌المقدور با مصالح نسوز ساخته شوند. (ماده ۱۰)

روشنایی کارگاه باید کافی و متناسب با کار باشد و در نور مصنوعی قوی از حباب‌های محافظ چشم استفاده شود. (ماده ۱۱)

پنجره‌ها، چراغ‌ها و حباب‌ها باید همیشه تمیز نگه داشته شوند. (ماده ۱۲)

محل کار باید تهویه مناسب داشته باشد و هر کارگر در ساعت ۳۰ تا ۵۰ متر مکعب هوای سالم دریافت کند. (ماده ۱۳)

دود، گاز، گرد و غبار و بخار مضر باید با تهویه و تجهیزات مناسب از کارگاه خارج شود تا برای کارگران خطر ایجاد نکند. (ماده ۱۴)

در کارگاه‌های با تهویه طبیعی ناکافی باید از تهویه مصنوعی استفاده شود. (ماده ۱۵)

کارگاه باید وسایلی داشته باشد تا دمای داخلی در زمستان و تابستان قابل تحمل باشد. (ماده ۱۶)

هر سالن کار باید درهای نجات یک‌طرفه داشته باشد که به راهرو یا خروج ساختمان منتهی شوند. (ماده ۱۷)

درهای خروجی نجات نباید قفل باشند و باید با علائم یا چراغ از داخل قابل تشخیص باشند. (ماده ۱۸)

پله‌ها و پاگردهای ساختمان بالای دو طبقه باید با مصالح نسوز ساخته شوند. (ماده ۱۹)

درهایی که به سمت پله باز می‌شوند باید حداقل به اندازه عرض در تا نخستین پله فاصله توقف داشته باشند. (ماده ۲۰)

در کارگاه‌های پرخطر باید آژیر اعلام خطر نصب شود تا در تمام محوطه شنیده شود. (ماده ۲۱)

کارفرما باید مواد محترقه را در مخازن مقاوم در برابر آتش و دور از محل کار نگهداری کند. (ماده ۲۲)

در محل مواد منفجره یا سریع‌الاشتعال، استعمال دخانیات و روشن کردن کبریت و فندک ممنوع است. (ماده ۲۳)

در موارد زیر نصب برق‌گیر الزامی است: (ماده ۲۴)

• ساختمان‌های مواد قابل اشتعال
• مخازن بنزین و روغن
• کوره‌ها
• دودکش‌های بلند

تصویر: بخشی از مایندمپ سوالات استخدامی HSE ( جهت دانلود کلیک فرمایید )

تمام قطعات انتقال نیرو و قسمت‌های خطرناک ماشین باید حفاظ محکم داشته باشند. (ماده ۲۵)

ماشین‌ها قبل از تعمیر، نظافت یا روغن‌کاری باید متوقف شوند و راه‌اندازی آزمایشی توسط متخصص با ابزار مطمئن انجام گیرد. (ماده ۲۶ و تبصره)

مخازن مواد خطرناک قبل از تعمیر باید تخلیه، شستشو و تهویه شوند. (ماده ۲۷)

حفاظ وسایل

وسایل برقی باید با حفاظ نصب شوند تا برق‌گرفتگی یا آتش‌سوزی ایجاد نشود. (ماده ۲۸)

نصب، آزمایش و تنظیم وسایل الکتریکی فقط باید توسط افراد متخصص و دارای صلاحیت فنی انجام شود. (ماده ۲۹)

برای جلوگیری از سیم‌های آزاد، باید پریز کافی در محل‌های مناسب نصب شود. (ماده ۳۰)

اتصال به زمین

کابل‌ها و قسمت‌های فلزی وسایل برق باید سیم اتصال زمین ضخیم مؤثر داشته باشند تا خطر احتمالی کاهش یابد. (ماده ۳۱)

سیم‌های اتصال زمین در نقاط پرخطر باید با محافظ مکانیکی ایمن شوند. (ماده ۳۲)

دستگاه‌های الکتریکی متحرک با بدنه فلزی بدون عایق با فشار بیش از 59 ولت باید اتصال زمین داشته باشند و ولتاژ بالای ۲۵۰ ولت ممنوع است. (ماده ۳۳)

نصب و تعمیر

هنگام تعمیر شبکه برق، باید برق قطع و به زمین متصل شود. (ماده ۳۴)

در تعمیر و نصب دستگاه‌های برق تحت فشار باید برق قطع شود. (ماده ۳۵)

اصول فنی و عایق کاری در سیم‌کشی و کابل‌کشی‌های برق رعایت شود. (ماده ۳۶)

سیم‌های غیرقابل عایق باید در حفاظ قرار گیرند تا از اتصال احتمالی جلوگیری شود. (ماده ۳۷)

در کارگاه‌های مواد منفجره یا قابل اشتعال، اتصالات برق نباید جرقه ایجاد کنند. (ماده ۳۸)

الکتریسیته ساکن

ماشین‌آلاتی که احتمال تولید الکتریسیته ساکن دارند باید اتصال زمین مؤثر داشته باشند. (ماده ۳۹)

در محیط‌های مواد قابل اشتعال یا انفجار، باید وسایل لازم برای جلوگیری از الکتریسیته ساکن استفاده شود. (ماده ۴۰)

تصویر: بخشی از مایندمپ ایمنی تابلو برق ( جهت دانلود کلیک فرمایید )

کارفرما باید آب آشامیدنی سالم و کافی در مخازن بهداشتی و بسته در دسترس کارگران قرار دهد. (ماده ۴۱)

به کارگرانی که در گرمای شدید مدت طولانی کار می‌کنند باید قرص نمک داده شود. (ماده ۴۲)

استفاده از لیوان عمومی برای آشامیدن آب ممنوع است. (ماده ۴۳)

نظافت محیط کارگاه

محل‌های کار، سالن‌ها، راهروها و انبارها باید طبق اصول بهداشت نگهداری شوند. (ماده ۴۴)

دیوارها، سقف، پنجره‌ها و درها باید تمیز و سالم باشند و کف سالن لغزنده نباشد. (ماده ۴۵)

نظافت محیط باید در فواصل کاری انجام شود. (ماده ۴۶)

انداختن آب دهان و بینی روی زمین و دیوار ممنوع است. (ماده ۴۷)

فاضلاب و فضولات کارخانه باید از طریق مجاری غیرقابل نفوذ به چاه یا حوضچه تصفیه هدایت شود. (ماده ۴۸)

پس‌ماند‌ها و فضولات خطرناک باید در حوضچه‌های مخصوص و با رعایت بهداشت دفع شوند. (ماده ۴۹)

چیدمان کارگاه نباید مانع عبور و مرور شود و خطر سقوط نیز نباید وجود داشته باشد. (ماده ۵۰)

نظافت سرویس بهداشتی

برای هر 25 کارگر باید سرویس بهداشتی با تهویه مناسب و آب شیر وجود داشته باشد و مرتب ضدعفونی شود. (ماده ۵۱)

به ازای هر 20 کارگر باید حداقل یک روشویی بهداشتی و قابل شستشو، همراه با صابون و حوله کافی وجود داشته باشد. (ماده ۵۲)

در کارگاه‌های پرخطر یا گرم، برای هر ۶ کارگر حداقل یک دوش با آب گرم و سرد فراهم شود. (ماده ۵۳)

هر کارگاه باید اتاق کافی با قفسه‌های فردی برای تعویض لباس داشته باشد. (ماده ۵۴)

تصویر: بخشی از مایندمپ سوالات استخدامی HSE ( جهت دانلود کلیک فرمایید )

غذاخوری کارگاه باید روشن، تمیز و با میز و نیمکت کافی باشد. (ماده ۵۵)

ظروف غذاخوری باید همیشه تمیز و بدون آلودگی باشند. (ماده ۵۶)

کارکنان غذاخوری باید روپوش تمیز داشته و ماهی یک‌بار معاینه پزشکی شوند. (ماده ۵۷)

کارگران قبل از ورود به سالن غذاخوری باید دست و صورت را با صابون بشویند و در صورت کار با مواد سمی یا کثیف، لباس کار را تعویض کنند. (ماده ۵۸)

کارفرما باید سالانه دو دست لباس کار مناسب به هر کارگر و سربند مناسب به زنان بدهد. (ماده ۵۹ و تبصره)

کارگران شاغل با مواد شیمیایی باید علاوه بر لباس کار، وسایل حفاظتی مناسب مانند پیش‌بند، کفش، دستکش و عینک نیز دریافت کنند. (ماده ۶۰)

کارگران نزدیک کوره‌های ذوب یا آهنگری باید لباس یا پیش‌بند نسوز و نقاب یا عینک و کارگران مواد گداخته، دستکش و کفش نسوز دریافت کنند. (ماده ۶۱)

برای سیم‌کشی و کار در ارتفاع بدون امکان حفاظ، کارگران باید کمربند ایمنی داشته باشند. (ماده ۶۲)

لباس کارگران شاغل با مواد سمی باید جدا و در محل مخصوص شسته و نگهداری شود. (ماده ۶۳)

کارگران در معرض سقوط اجسام باید کفش و کلاه حفاظتی ایمن دریافت کنند. (ماده ۶۴)

کارگران نزدیک قسمت‌های گردنده ماشین‌ها باید موهای خود را کوتاه کنند یا از سربند استفاده نمایند. (ماده ۶۵)

در کارهای خطرناک برای چشم، کارفرما باید عینک مناسب در اختیار کارگران قرار دهد. (ماده ۶۶)

کارفرما باید به کارگران شاغل روی شبکه برق تحت فشار، دستکش، کفش و کلاه عایق برق بدهد. (ماده ۶۷)

اگر جلوگیری از گرد و غبار یا تهویه محیط ممکن نباشد، کارفرما باید ماسک و وسایل حفاظتی مناسب در اختیار کارگر قرار دهد. (ماده ۶۸)

در کارهای آبی، کارفرما باید چکمه لاستیکی و دستکش غیرقابل نفوذ در اختیار کارگران قرار دهد. (ماده ۶۹)

کارگران شاغل با اشیاء و مواد برنده باید دستکش مناسب دریافت کنند. (ماده ۷۰)

وسایل حفاظتی باید همواره بررسی و تعمیر یا تعویض شوند. (ماده ۷۱)

کارفرما باید مراقب باشد کارگران از وسایل حفاظتی استفاده کنند. (ماده ۷۲)

تصویر: بخشی از مایندمپ عینک ایمنی ( جهت دانلود کلیک فرمایید )

قفسه کمک‌های اولیه با علامت مشخص باید در دسترس کارگران باشد. هزینه کمک‌های اولیه در صورت بیمه اجتماعی قابل دریافت است. (ماده ۷۳)

در کارگاه‌های پرخطر، کارفرما باید پیش‌بینی‌های لازم برای نجات کارگران آسیب‌دیده انجام دهد. (ماده ۷۴)

کارفرما باید در صورت ابتلای کارگر به بیماری واگیردار، وزارت بهداری و سازمان بیمه‌های اجتماعی را مطلع کند. (ماده ۷۵)

دستورات بهداشتی کارگاه و بیماری‌های واگیردار باید در محل‌های مناسب کارگاه نصب شوند. (ماده ۷۶)

کارفرما باید آمار بیماران و حادثه‌دیدگان را هر ماه به اداره کار محل ارسال کند. (ماده ۷۷)

متخلفان از اجرای این آیین‌نامه طبق شق دوم ماده ۶۰ قانون کار ۱۳۳۷ مجازات می‌شوند. (ماده ۷۸)