هدف

هدف این آیین‌نامه ایمن‌سازی و پیشگیری از حوادث کار در ارتفاع است.

دامنه شمول

رعایت این آیین‌نامه طبق ماده ۸۵ قانون کار برای کلیه کارگاه‌ها و کارگران الزامی است.

کار در ارتفاع

هر فعالیتی که در ارتفاع بیش از (۱.۲۰ متر) نسبت به سطح مبنا انجام شود، کار در ارتفاع محسوب می‌شود.

سطح مبنا

اولین سطح ایمن و مطمئن زیر سکوی کار یا جایگاه کار که مبنای سنجش ارتفاع قرار می‌گیرد.

مراجع ذیصلاح

مراکزی که دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور یا سایر مراکز معتبر بین‌المللی باشند.

مجری ذیصلاح

شخص حقیقی یا حقوقی واجد صلاحیت، دارای تجربه و مهارت برای عملیات تجهیزات کار در ارتفاع.

شخص ذیصلاح

متخصص کار در ارتفاع فردی آموزش‌دیده با صلاحیت سرپرستی و نظارت (نماینده کارفرما یا مجری) است.

عامل کار در ارتفاع

فرد آموزش‌دیده که با اخذ گواهینامه معتبر از مراجع ذیصلاح، قادر به انجام کار در ارتفاع به صورت ایمن است.

حفاظت از سقوط

مجموعه تدابیر و اقداماتی که برای جلوگیری از سقوط یا کاهش آسیب‌های ناشی از آن اجرا می‌شود.

فاصله ایمن

حداقل فاصله‌ای که از برخورد فرد در حال سقوط با سطح مبنا جلوگیری می‌کند.

ضریب ایمنی

ضریب مقاومت سازه (نسبت مقاومت به نیروی وارده) نباید کمتر از ۴/۲ باشد (بر اساس استاندارد ANSI 92 و BSEN 280).

حد بار کاری

بیشترین باری که تجهیزات طبق دستور سازنده مجاز به تحمل و بهره‌برداری هستند.

بار کاری ایمن (SWL)

حداکثر بار مجاز در شرایط ایمن که برای تجهیزات در وضعیت‌های مشخص تعیین می‌شود.

تصویر: قسمتی از مایندمپ سوالات استخدامی HSE

سامانه محدود کننده (Fall Restraint)

سامانه‌ای برای جلوگیری از قرارگیری فرد در وضعیت سقوط که به دو شکل زیر قابل اجراست:

• عمومی: نرده حفاظتی
• فردی: نقطه اتصال، لنیارد، کمربند یا حمایل‌بند کامل بدن

سامانه متوقف کننده (Fall Arrest)

سامانه‌ای برای کاهش صدمات ناشی از سقوط با استفاده از تجهیزاتی برای جذب انرژی که معمولاً به دو صورت زیر اجرا می‌شوند:

• فردی: حمایل‌بند کامل بدن، طناب ایمنی و مشابه آن‌ها
• عمومی: تور ایمنی

دسترسی با طناب

این روش کار در ارتفاع با دو طناب مجزا (دسترسی و پشتیبان ضد سقوط) و حمایل‌بند کامل بدن و تجهیزات مربوطه، ایمنی را تأمین می‌کند.

لنیارد

طناب یا تسمه‌ای برای اتصال عامل کار در ارتفاع به نقطه، طناب تکیه‌گاه یا سازه ثابت، بدون ایجاد مزاحمت.

کمربند ایمنی

وسیله‌ای از جنس الیاف طبیعی یا مصنوعی با ترکیبات پلیمری که ناحیه کمر را می‌پوشاند.

حمایل‌بند کامل بدن (هارنس)

پوششی مقاوم از الیاف پلیمری که از ران تا کتف را پوشانده و فرد را با قلاب به تجهیزات کار در ارتفاع وصل می‌کند.

قلاب قفل‌شونده (کارابین)

ابزاری حلقه‌ای برای اتصال اجزای سامانه‌های کار در ارتفاع به یکدیگر. به دو شکل پیچی و قفل خودکار ایمن می‌شود.

شوک‌گیر

ابزاری برای کاهش اثر نیروی ضربه ناشی از سقوط.

انواع طناب

طناب تکیه‌گاهی: طنابی انعطاف‌پذیر که به تکیه‌گاه ایمن وصل شده و برای محدودسازی و حفاظت فرد در برابر سقوط به‌کار می‌رود.

طناب عملیات: طناب تکیه‌گاهی برای حالت معلق، صعود، فرود و موقعیت‌گیری فرد.

طناب ایمنی: طناب تکیه‌گاهی که در صورت سرخوردن یا سقوط، فرد را متوقف می‌کند.

طناب دینامیک: طنابی کشسان برای جذب شوک سقوط و کاهش نیروی برخورد.

انواع نردبان

• یک‌طرفه قابل حمل
• دوطرفه
• ثابت
• ریلی
• ثابت سقفی (پله مرغی)
• کشویی
• طنابی

داربست

ساختاری موقت است که برای ایجاد جایگاه کار و دسترسی به تراز بالاتر ایجاد می‌شود و شامل انواع زیر است:

• داربست ثابت
• داربست متحرک
• داربست دیوارکوب
• داربست معلق
• داربست نردبانی

اجزای داربست شامل:

• پایه
• کفشک
• تیر
• دستک
• اتصالات (بست‌ها)
• راه دسترسی
• کف‌پوش سکو
• پاخور
• تیر میانی حفاظتی
• تیر بالایی حفاظتی
• بالشتک
• صفحه پایه

تصویر: قسمتی از مایندمپ سوالات استخدامی HSE

بالشتک

صفحه‌ای از جنس چوب، فلز یا بتن برای توزیع بار پایه یا کفشک روی زمین.

راه دسترسی

مسیر ایمن برای رسیدن به تراز کار.

مهار

قطعه‌ای مایل یا افقی برای تحمل بار و افزایش استحکام.

بادبند

قطعه‌ای برای جلوگیری از حرکت جانبی در طول، عرض یا ارتفاع داربست.

بالابر سیار

ماشینی برای انتقال افراد در ارتفاع از داخل سکو (محفظه ایمن) است که به دو دسته تقسیم می‌شوند.

انواع بالابر بر اساس پایداری مرکز ثقل:

1. گروه الف: مرکز ثقل همواره داخل خط واژگونی.
2. گروه ب: مرکز ثقل ممکن است خارج از خط واژگونی قرار گیرد.

انواع بالابر بر اساس حرکت:

1. نوع اول: حرکت فقط در حالت ترافیکی مجاز.
2. نوع دوم: قابلیت حرکت هنگام بالا بودن سکو، کنترل از روی شاسی.
3. نوع سوم: قابلیت حرکت هنگام بالا بودن سکو، کنترل از داخل سکو.

الزامات کارفرمایان

کارفرما باید خطرات کار در ارتفاع را شناسایی و ارزیابی کند و برای ایمن‌سازی محیط کار اقدام کند. (ماده ۱)

کارفرما باید ایمنی افراد شاغل در ارتفاع بیش از ۱.۲ متر را با سامانه‌های ایمن تأمین کند. (ماده ۲)

کارفرما باید تجهیزات استاندارد کار در ارتفاع را تهیه کرده، لوح شناسایی فنی آن را نصب و در اختیار کارگران قرار دهد. (ماده ۳)

کار در ارتفاع در شرایط نامساعد جوی یا نقص ایمنی، ممنوع است. (ماده ۴)

تجهیزات فرسوده یا معیوب باید با برچسب «خطرناک است ـ استفاده نشود» از دسترس خارج شده و تنها پس از تعمیر و تأیید ذیصلاح بازگردانده شوند. (ماده ۷)

استاندارد بودن تجهیزات و وسایل

همه واردکنندگان، تولیدکنندگان، فروشندگان، عرضه‌کنندگان و بهره‌برداران تجهیزات کار در ارتفاع موظف به رعایت استانداردها و اصول ایمنی هستند. (ماده ۵)

کنترل کیفیت و بررسی استاندارد بودن

تجهیزات کار در ارتفاع باید به صورت دوره‌ای و قبل از هر استفاده بازرسی شوند و تنها با مجوز ایمنی قابل استفاده‌اند. (مواد ۶، ۹ و ۱۰)

نصب و راه‌اندازی

کار با تجهیزات کار در ارتفاع باید طبق دستورالعمل سازنده انجام شود. (ماده ۸)

گواهینامه مهارت فنی

مجریان کار در ارتفاع باید گواهینامه مهارت فنی و توانایی لازم را داشته باشند. (مواد ۱۱ و ۱۲)

ورود ممنوع به محدوده کارگاهی

ورود افراد متفرقه به محدوده کارگاه ممنوع است و علائم هشداردهنده باید در محل قابل رؤیت نصب شود. (ماده ۱۳)

انجام کار در ارتفاع

حمل‌ونقل، نصب، جمع‌آوری و انبار تجهیزات کار در ارتفاع باید بدون ایجاد خطر برای کارگران و افراد متفرقه انجام شود. (ماده ۱۴)

پرتاب و رها کردن شی در ارتفاع

پرتاب یا رها کردن هرگونه ابزار، تجهیزات یا مصالح از ارتفاع ممنوع است. (ماده ۱۵)

کیفیت کابل‌ها و طناب‌ها

طناب‌ها و کابل‌ها باید در برابر هرگونه سایش، مواد خورنده (اسیدها)، گرما و آتش مقاوم باشند. (ماده ۱۶)

آیین‌نامه خطوط برق

رعایت ایمنی خطوط برق‌دار در حریم کار در ارتفاع الزامی است. (ماده ۱۷)

لبه شیب‌دار

در لبه سقف‌های شیب‌دار باید تجهیزات کافی برای جلوگیری از لغزش یا سقوط کارگر و ابزار کار نصب شود. (ماده ۱۸)

کارگران روی سقف با شیب بیش از ۲۰ درجه باید از سامانه ایمنی یا تور حفاظتی استفاده کنند. (ماده ۱۹)

حضور فرد دوم در ارتفاع

حضور یک فرد دوم روی سطح مبنا هنگام کار روی جایگاه‌های آویزان، بالابرهای سیار یا برجی الزامی است. (ماده ۲۰)

کارفرما باید وسیله ارتباطی مناسب با فرد دوم را در زمان انجام عملیات در ارتفاع فراهم کند. (ماده ۲۱)

تردد یا استقرار همزمان دو کارگر روی نردبان، به جز نردبان ثابت، ممنوع است. (ماده ۳۱)

نصب تابلو هشدار

کارفرما باید تابلو «قابل استفاده یا عدم استفاده» روی سامانه‌ها نصب کند. (ماده ۲۲)

الزام به استفاده از تجهیزات مناسب

فرد در جایگاه کار باید متناسب با نوع فعالیت به وسایل حفاظت فردی مانند لباس‌کار، هارنس، کلاه و کفش ایمنی مجهز شود. (ماده ۲۳)

کمربند ایمنی

استفاده از کمربند ایمنی تنها به عنوان سامانه محدودکننده مجاز است و فرد نباید در وضعیت سقوط قرار گیرد. (ماده ۲۴)

نوع، جنس، ابعاد، ظرفیت و نصب نردبان باید با شرایط کار هماهنگ باشد. (ماده ۲۵)

موارد ممنوع برای نردبان

استفاده از نردبان در موارد زیر ممنوع است: (مواد ۲۶، ۲۷، ۳۰، ۳۲، ۳۶، ۴۲ و ۴۴)

1. روی داربست یا جایگاه کار در ارتفاع
2. به عنوان الوار یا تخته زیرپایی برای ایجاد جایگاه کار
3. قرار دادن پایه‌ها روی جایگاه ناپایدار مانند بشکه، آجر، جعبه، کیسه، دریچه آدم‌رو و مشابه آن
4. سطوح نردبان آغشته به لکه چربی، گریس، روغن یا سایر مواد لغزنده
5. تکیه‌گاه فوقانی ناایمن، سست یا لغزنده باشد
6. استفاده به عنوان معبر یا پل بین دو جایگاه کار در ارتفاع
7. استفاده از نردبان معیوب، شکسته، پوسیده یا ناسالم
8. استفاده از نردبان با طول بیش از ۱۰ متر
9. نردبان‌های با فاصله پله غیر مساوی
10. نردبان‌هایی که فاصله پله‌های آن کمتر از ۲۵ سانتی‌متر یا بیشتر از ۳۵ سانتی‌متر باشد
11. استفاده از نردبان طنابی به عنوان جایگاه کار
12. اتصال دو نردبان یک‌طرفه برای افزایش ارتفاع
13. نردبان طنابی با ارتفاع بیش از ۳۰ متر
14. نردبان با پله طنابی

شیوه قرار گرفتن روی نردبان

کارگر هنگام استفاده از نردبان باید رو به آن باشد، سه نقطه تماس را حفظ کند و از محور خارج نشود. (ماده ۲۹)

روی نردبان فقط یک نفر می‌تواند باشد، مگر اینکه نردبان ثابت باشد. (ماده ۳۱)

شیوه صحیح قرارگیری نردبان

پایه نردبان باید روی سطح هموار و غیرلغزنده باشد؛ همتراز کردن روی شیب بالای ۱۶ درجه ممنوع و در شیب کمتر با گوه انجام شود. (ماده ۲۸ و ماده ۳۷)

زاویه نردبان با سطح مبنا حدود ۷۵ درجه باشد یا فاصله پایه تا پای سازه یک چهارم فاصله تکیه‌گاه فوقانی تا سطح مبنا شود. (ماده ۳۳)

اگر زاویه بین ۷۵ تا ۹۰ درجه باشد، نردبان باید با اتصالات ایمن به سازه یا دیوار محکم گردد. (ماده ۳۴)

برای استفاده به عنوان معبر، انتهای بالایی نردبان حداقل ۱ متر از تکیه‌گاه بالاتر باشد و ایمن مهار گردد. (ماده ۳۵)

اتصال دو نردبان یک‌طرفه برای افزایش طول ممنوع است. (ماده ۳۶)

استقرار نردبان در امتداد سطح شیب‌دار با شیب بیش از ۶ درجه ممنوع است. (ماده ۳۸)

تصویر: قسمتی از مایندمپ ایمنی نردبان

نردبان ثابت

نردبان ثابت بالای ۳ متر باید سامانه متوقف‌کننده سقوط و پاگرد هر ۹ متر داشته باشد و قطعات پشت‌سرهم در امتداد هم نباشند. (ماده ۳۹)

نردبان ثابت عمودی بالای ۲٫۲ متر باید حفاظ حلقوی یا مربعی با فاصله حداکثر ۰٫۹ متر و بست‌های مهارکننده داشته باشد. (ماده ۴۰)

نردبان طنابی

طول نردبان طنابی نباید بیش از ۳۰ متر باشد. (ماده ۴۲)

نردبان طنابی وقتی مجاز است که نردبان دیگر در دسترس نباشد. (ماده ۴۳)

استفاده از نردبان با پله طنابی ممنوع است. (ماده ۴۴)

پله‌های نردبان طنابی باید مقاوم و بدون ترک یا پوسیدگی باشند. (ماده ۴۵)

نگهدارنده‌های نردبان طنابی باید محکم و ایمن در بالای هر پله نصب شوند. (ماده ۴۶)

نردبان پله مرغی

نردبان پله مرغی روی سقف شیب‌دار باید کامل روی شیب قرار گیرد و محکم مهار شود. (ماده ۴۷)

پله‌کان منهول

پلکان منهول باید طوری ساخته شود که:

• کاملاً توسط دیواره‌ها احاطه شده باشد.
• عرض پله بین ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر باشد.
• فاصله اولین پله از کف کمتر از ۲۰ سانتی‌متر باشد.
• سطح مقطع دایره‌ای پله حداقل ۳/۱۴ سانتی‌متر مربع باشد.
• دو دسته یک متری باید در بالاترین نقطه برای ورود و خروج آسان‌تر نصب شود.

جایگاه کار در ارتفاع باید محل استقرار مناسب، پاخور ایمن، نرده حفاظتی و راه دسترسی استاندارد داشته باشد. (ماده ۴۹)

اطراف جایگاه کار باید حفاظ ایمن داشته باشد و جایگاه به سامانه متوقف‌کننده سقوط مجهز باشند. (ماده ۵۰)

عرض جایگاه کار باید متناسب با نوع کار انتخاب شود و در هیچ شرایطی کمتر از ۶۰ سانتی‌متر نباشد. (ماده ۵۱)

کف جایگاه باید روی حداقل سه تکیه‌گاه محکم باشد. (ماده ۵۲)

فاصله جایگاه تا دیوار نباید خطر سقوط ایجاد کند و در کار نشسته حداکثر ۴۵ سانتی‌متر باشد. (ماده ۵۳)

سطح جایگاه باید صاف و بدون حفره، دست‌انداز یا پیش‌آمدگی باشد تا حادثه ایجاد نشود. (ماده ۵۴)

نصب سرپوش حفاظتی در لبه خارجی جایگاه کار الزامی است. (ماده ۵۵)

تیرهای پیش‌آمده جایگاه آویزان باید محکم، پایدار و با اتصالات ایمن مهار شوند. (ماده ۵۶)

انتهای هر تیر باربر در جایگاه آویزان باید قطعه متوقف‌کننده داشته باشد تا از سر خوردن یا جدا شدن آن جلوگیری شود. (ماده ۵۷)

فاصله جایگاه آویزان از سازه باید طوری باشد که هیچ برخوردی با سازه نداشته باشد. (ماده ۵۹)

اگر از جایگاه آویزان استفاده نمی‌شود، باید جمع‌آوری یا به سازه مهار شود. (ماده ۶۰)

بیش از دو نفر نباید روی جایگاه آویزان با راه‌انداز دستی قرار بگیرند. (ماده ۶۲)

جایگاه دیوارکوب باید فلزی، با عرض حداکثر ۷۵ سانتی‌متر و تحمل حداقل ۱۷۵ کیلوگرم فشار داشته باشد. (ماده ۶۵)

در محل‌ با خطر غرق‌شدگی، جلیقه نجات و تجهیزات ایمنی و تیم امداد فراهم شود. (ماده ۶۶)

جایگاه کار باید کاملاً تمیز و بدون مواد لغزنده باشد. (ماده ۶۷)

سرپوش جایگاه کار

محل ورود به جایگاه کار باید حفاظ یا سرپوش لولایی ایمن داشته باشد. (تبصره ماده ۵۴)

نصب سرپوش حفاظتی در لبه خارجی جایگاه کار الزامی است. (ماده ۵۵)

تیرهای پیش‌آمده جایگاه آویزان باید محکم، پایدار و با اتصالات ایمن مهار شوند. (ماده ۵۶)

انتهای هر تیر باربر در جایگاه آویزان باید قطعه متوقف‌کننده داشته باشد تا از سر خوردن یا جدا شدن آن جلوگیری شود. (ماده ۵۷)

طناب جایگاه کار

طناب جایگاه کار آویزان باید شرایط زیر را داشته باشد: (ماده ۵۸)

• باید طناب فیبری ضریب ۱۰ و سیم فولادی ضریب ۶ داشته باشد.
• در انتهای طناب باید حداقل دو دور روی قرقره یا پولی باقی بماند.
• فاصله طناب‌ها از یکدیگر نباید بیشتر از ۳.۵ متر باشد.

طناب‌های جایگاه آویزان باید به مرکز تیرهای پیش‌آمده متصل شوند و نیروهای ایجادشده مستقیم به قرقره منتقل گردد. (ماده ۶۴)

بالابر جایگاه کار

وینچ یا بالابر جایگاه آویزان باید محکم روی تکیه‌گاه نصب و مهار شود و آماده استفاده ایمن باشد. (ماده ۶۱)

کلید کنترل جایگاه باید با برداشتن دست موتور را خاموش و جایگاه را ثابت کند. (ماده ۶۳)

نصب داربست

کارفرما باید تابلو با مشخصات زیر روی داربست نصب کند: (ماده ۶۸)

1. نام شرکت
2. نام و نام خانوادگی مدیر مسئول
3. نام و نام خانوادگی مسئول فنی
4. تلفن تماس شرکت
5. آدرس شرکت

برپایی، جمع‌آوری، نگهداری و هر تغییر در داربست باید زیر نظر و سرپرستی شخص ذیصلاح انجام شود. (ماده ۶۹)

شخص ذیصلاح باید هر سری قبل از کار از استحکام داربست مطمئن شود و مستندات را نگهداری کند. (ماده ۷۰)

داربست باید روی سطح صاف با کفشک نصب شود؛ نصب روی آجر، بشکه یا جعبه ممنوع است. (ماده ۷۱)

دهانه یا فاصله بین دو پایه عمودی داربست نباید بیشتر از ۲.۴ متر باشد. (ماده ۷۳)

شخص ذیصلاح قبل از نصب تجهیزات، استحکام و مهار داربست را بررسی و مجوز صادر کند. (ماده ۷۴)

در نصب، استفاده و جمع‌آوری داربست رعایت موارد زیر الزامی است: (ماده ۷۵)

• بعد از پایان کار روزانه، تمام تجهیزات و مصالح را از داربست جمع کنید.
• همه میخ‌ها را از قطعات چوبی بردارید.
• بار را به طور یکنواخت روی داربست پخش کنید.
• زیر کابل یا طناب داربست بالشتک بگذارید تا از بریدگی یا ساییدگی جلوگیری شود.
• روی داربست معیوب یا ناقص کار نکنید.
• در شرایط جوی نامساعد، کار را متوقف کنید.
• روی داربست بیش از حدی که برای آن طراحی شده بار نگذارید.

اجزای داربast

داربست‌ها به جز داربست نردبانی باید همه اجزای زیر را داشته باشند: (ماده ۷۲)

1. کف پایه یا کفشک (غیر از داربست دیوارکوب، معلق یا آویزان)
2. پایه
3. تیر باربر
4. تیر افقی
5. میله اتصال
6. میله بالایی
7. میله میانی
8. صفحات پاخور
9. حفاظ مناسب بین میله میانی و پاخور
10. راه دسترسی ایمن
11. پوشش کف برای محل استقرار کارگر و مصالح، مقاوم و کافی
12. لوله مهار
13. بادبندهای عمودی، افقی، عرضی، طولی و مورب
14. بالشتک (غیر از داربست دیوارکوب)
15. بست و اتصالات

استاندارد اجرای داربست

داربست باید حداقل توان تحمل ۴ برابر بار وارده (وزن مصالح و کارگر) را داشته باشد. (ماده ۷۶)

داربست باید سالم و بدون عیب باشد و اجزاء آن محکم متصل و مهار شده باشند. (ماده ۷۷)

اگر بار ممکن است با داربست برخورد کند، مسیر باید با نرده حفاظتی عمودی پوشیده شود. (ماده ۷۸)

داربست‌ها باید لوله مهار و بادبند مناسب برای جلوگیری از حرکت جانبی داشته باشند. (ماده ۷۹)

استفاده از لوله‌های مهار و دستک برای اتصال داربست به سازه و ایجاد پایداری کامل الزامی است. (ماده ۸۰)

طول دستک‌هایی که داربست را داخل دیوار به سازه متصل می‌کنند نباید بیشتر از ۱۵۰ سانتی‌متر باشد. (ماده ۸۱)

کفشک دایره‌ای پایه داربست باید بین ۱۵۰ تا ۱۷۵ سانتی‌متر مربع و ضخامت ۵ میلی‌متر باشد. (ماده ۸۳)

راه عبور زیر داربست باید با حفاظ مناسب ایمن شود. (ماده ۸۴)

چشمی شبکه فلزی حفاظ نباید بیشتر از ۲ سانتی‌متر مربع باشد. (تبصره ماده ۸۴)

جایگاه کار در داربست

جایگاه‌ کار در داربست‌ باید حداقل ۱ متر پایین‌تر از انتهای پایه‌های عمودی قرار گیرد. (ماده ۸۲)

نردبان و راه‌پله داربست

برای دسترسی به تراز بالاتر، از نردبان ثابت با پاگرد حفاظ‌دار استفاده شود. (ماده ۸۵)

اگر از راه‌پله برای دسترسی استفاده می‌شود، باید شرایط زیر رعایت شود: (ماده ۸۶)

• ارتفاع پله ۱۵ سانتی‌متر
• کف پله حداکثر ۳۰ سانتی‌متر طول داشته باشد
• نرده راه‌پله حداقل ۱۱۰ سانتی‌متر ارتفاع داشته باشد؛ در سطوح شیب‌دار حداقل ارتفاع ۷۵ سانتی‌متر باشد

داربست متحرک

جابجایی داربست‌های متحرک چرخ‌دار زمانی که کسی روی آن قرار دارد، ممنوع است. (ماده ۸۷)

تمام داربست‌ها به جز متحرک، باید در دو جهت عمودی و افقی به سازه محکم مهار شوند. (ماده ۸۸)

حداکثر ارتفاع داربست متحرک برجی ۶.۹ متر است. برای ارتفاع بیشتر، داربست باید مهار شود. (ماده ۸۹)

در داربست برجی متحرک، نسبت ارتفاع به عرض نباید بیشتر از ۳ به ۱ باشد. (ماده ۹۰)

چرخ داربست متحرک باید قفل داشته و قطر حداقل ۱۲.۵ سانتی‌متر باشد. (ماده ۹۱)

داربست برجی ثابت

در داربست برجی ثابت نسبت ارتفاع به عرض نباید بیش از ۴ به ۱ باشد. (ماده ۹۲)

حداکثر ارتفاع داربست برجی ثابت در حالت آزاد نباید بیش از ۱۲ متر باشد. (ماده ۹۳)

شخص ذیصلاح باید نقاط تکیه‌گاهی ایمن ایجاد و طناب‌ها را نصب و جمع‌آوری کند. (ماده ۹۴)

شخص ذیصلاح قبل از هر شیفت، دستور کار را ابلاغ و مجوز شروع کار دهد. (ماده ۹۵)

در عملیات دسترسی با طناب، حضور تیم یا فرد نجات‌دهنده الزامی است. (ماده ۹۶)

عامل کار در ارتفاع باید حداقل دو نقطه اتکا داشته باشد که هرکدام جدا به تکیه‌گاه ایمن وصل شوند. (ماده ۹۷)

استفاده همزمان بیش از یک نفر از یک طناب ممنوع است. (ماده ۹۸)

اجزا سامانه متوقف‌کننده از سقوط

سامانه متوقف‌کننده سقوط باید حداقل فاصله ایمن داشته و از اجزای مشخص تشکیل شود: (ماده ۹۹)

1. طناب ایمنی افقی و عمودی
2. لنیارد نگهدارنده
3. ابزار قفل‌شونده
4. کمربند حمایل‌بند کامل بدن
5. شوک‌گیر

استاندارد سامانه متوقف‌کننده از سقوط

سامانه متوقف‌کننده از سقوط باید آماده و در اختیار بهره‌بردار باشد و شرایط زیر را داشته باشد: (ماده ۱۰۰)

1. به نقطه تکیه‌گاه محکم متصل و توان تحمل نیروی ۲۰۰۰ کیلوگرم را داشته باشد.
2. طناب ایمنی افقی محکم باشد.
3. طناب استاتیک حداکثر بار ۲۰۰۰ کیلوگرم را تحمل کند.

شخص ذیصلاح قبل از هر شیفت کاری باید سامانه را بازرسی و از ایمن بودن آن اطمینان حاصل کند. (ماده ۱۰۱)

در ارتفاع بالای ۱.۲ متر، سامانه بدون شوک‌گیر باید نیروی سقوط را زیر ۴۰۰ کیلوگرم نگه دارد. (ماده ۱۰۲)

در ارتفاع بالای ۱.۲ متر، سقوط نباید از فاصله جایگاه تا زمین بیشتر شود. (ماده ۱۰۳)

پس از وقوع سقوط و استفاده از شوک‌گیر، این وسیله باید از رده خارج شود و تعمیر آن ممنوع است. (ماده ۱۰۴)

سامانه متوقف‌کننده باید شرایط زیر را داشته باشد: (ماده ۱۰۵)

• مطابق استانداردهای معتبر برای طناب ایمنی عمودی و ریل‌ها باشد
• طناب‌ها در قسمت پایین بهم تابیده نباشند
• ایمن به نقطه تکیه‌گاه وصل شوند
• بدون گره و لغزنده یا روغنی باشند
• طناب‌ها برای افزایش طول به هم گره زده نشوند
• با پوشش مناسب از لبه‌های تیز محافظت شوند
• با رنگ‌بندی مشخص شوند
• به سطح ایمن زیر محل کار متصل شوند

طناب ایمنی

استفاده همزمان چند نفر از یک طناب ایمنی عمودی ممنوع است. (ماده ۱۰۶)

در نصب طناب ایمنی، حداقل فاصله ایمن تا سطح مبنا باید رعایت شود: ۱.۲ متر + طول لنیارد نگهدارنده + بیشترین طول شوک‌گیر + ۲.۵ متر (ماده ۱۰۷)

شکم‌دهی طناب ایمنی افقی بین دو نقطه تکیه‌گاه نباید بیش از ۱.۲ متر باشد. (ماده ۱۰۸)

طناب ایمنی باید به نقاط تکیه‌گاه مقاوم به حداقل ۲۲۰۰ کیلوگرم وصل شود. (ماده ۱۰۹)

طناب نیمه استاتیک در سامانه متوقف‌کننده باید شرایط زیر را داشته باشد: (ماده ۱۱۰)

• قطر طناب حداقل ۱۳ میلی‌متر باشد
• برای هر ۹ متر طناب، یک طناب پشتیبان عمودی داشته باشد
• تغییر شکل حداکثر ۴۰ میلی‌متر در هر ۹ متر طول باشد
• با پوشش حفاظتی مناسب محافظت شود تا از بریدگی و ساییدگی جلوگیری شود
• مطابق استانداردهای معتبر باشد

کمربند حمایل

هارنس در سیستم سقوط باید حلقه سینه‌ای داشته و ابزار متوقف‌کننده به آن یا حلقه پشتی وصل شود. (ماده ۱۱۱)

کمربند حمایل کامل بدن (هارنس) در سیستم محدودکننده باید حلقه شکمی داشته باشد. (ماده ۱۱۲)

هنگام نصب تور ایمنی، کارفرما باید مطمئن شود: (ماده ۱۱۳)

• تور حداقل ۲.۴ متر و حداکثر ۴.۶ متر پایین‌تر از تراز کاری نصب شده باشد
• تور حداقل ۲.۴ متر از هر طرف از لبه‌های ناحیه کاری بیشتر امتداد داشته باشد
• اگر تور از چندین قطعه تشکیل شده، همه به طور ایمن به هم وصل شوند و توان جذب نیرو برابر یا بیشتر داشته باشند

اگر افراد زیر محل کار هستند و خطر سقوط مصالح هست، باید تور جمع‌آوری نخاله نصب شود. (ماده ۱۱۴)

تور ایمنی باید طوری نصب شود که بین کارگر و تور هیچ مانعی وجود نداشته باشد. (ماده ۱۱۵)

بالابر سیار باید حداقل چهار چرخ و اهرم ترازکننده داشته باشد و مجهز به قفل و محدودکننده شعاع حرکت بازو باشد. (ماده ۱۱۶)

بالابر باید مجهز به حس‌گر وزن و گشتاور باشد. (ماده ۱۱۷)

پلکان ایمن برای دسترسی به سکوی کار لازم است. (ماده ۱۱۸)

حس‌گر محدودکننده ارتفاع باید از بالا رفتن غیرمجاز سکوی کار جلوگیری کند. (ماده ۱۱۹)

حس‌گر حرکت روی زمین باید دستگاه را در شیب بیش از حد متوقف کند. (ماده ۱۲۰)

بالابر باید دکمه توقف اضطراری در سکوی کار و کنار منبع تغذیه داشته باشد. (ماده ۱۲۱)

سیلندرهای هیدرولیک باید به شیر قفل‌کننده مجهز شوند تا از واژگونی جلوگیری شود. (ماده ۱۲۲)

سیستم کنترل اضطراری باید هنگام قطع برق یا از کار افتادن موتور، دستگاه را به صورت ایمن جمع کند. (ماده ۱۲۳)

سیستم فرمان جک‌ها باید طوری باشد که در حالت بالا بودن سکو، جک‌ها جمع نشوند. (ماده ۱۲۴)

کارفرما باید دستورالعمل ایمنی سازنده را تهیه و در اختیار عامل کار قرار دهد. (ماده ۱۲۵)

مجری بالابر باید مانع تردد افراد متفرقه در اطراف دستگاه شود. (ماده ۱۲۶)

استفاده از نردبان، زیرپایی یا هر وسیله مشابه برای افزایش ارتفاع در سکوی بالابر ممنوع است. (ماده ۱۲۷)

جابجایی بالابر نباید با فرد روی سکوی کار انجام شود. (ماده ۱۲۸)

در مکان‌های پرتردد، بالابر باید با سه نفر کار کند: (ماده ۱۲۹)

• راه‌انداز دستگاه
• فرد روی سکوی کار
• پرچم‌دار در فاصله ۱۵۰ متر با علائم هشدار

روی بدنه بالابر باید لوح شناسایی، دستورالعمل ایمنی و علائم هشدار واضح نصب شود. (ماده ۱۳۰)

برای تعادل دستگاه، هنگام استقرار، از جک‌ها، ترمز و گوه زیر چرخ استفاده شود. (ماده ۱۳۱)

بالا و پایین رفتن از مهارها، ستون‌ها، بوم‌ها و مفاصل سکوی کار ممنوع است. (ماده ۱۳۲)

بالابر را فقط زمانی مستقر کنید که جک‌ها محکم و زمین صاف باشد. (ماده ۱۳۳)

از بالابر سیار نباید به عنوان جرثقیل استفاده شود. (ماده ۱۳۴)

رعایت این آیین‌نامه بر عهده کارفرماست و در صورت حادثه، مکلف به جبران خسارت است. (ماده ۱۳۵)